PIKO – platforma do transportu kontenerów Lgs597

PIKO znane w Polsce od wielu lat z produkcji modeli w wielkości H0 od kilku lat produkuje również modele w wielkości TT. Obecnie katalog tego producenta w TT to już kilkadziesiąt pozycji. Warto wspomnieć modele lokomotyw serii 151, ES 64 U2 „Taurus”, ER20 „Herkules” oraz zespół trakcyjny ICE3. Warto wobec tego przyjrzeć się wagonom, jakie oferuje w TT ten producent. Na razie oferta wagonów towarowych jest skromna. W katalogu pojawił się wagon zbiornikowy do transportu cementu. Od kilku lat PIKO oferuje także platformę do transportu kontenerów serii Lgs579. Ten wagon stał się obiektem naszego testu.

Oryginał

Szybki transport od „drzwi do drzwi” był problemem od czasu pojawienia się masowych przewozów towarów w XIX wieku. Jednym z rozwiązań tego problemu była idea transportu towarów w standardowych pojemnikach. Kontenery zgodne z normami ISO pojawiły się w Europie w 1966 roku. Do transportu kontenerów przystosowywano wagony platformy lub podejmowano produkcję nowych wagonów budowanych specjalnie do tego celu. W tym samym 1966 roku koleje zachodnioniemieckie otrzymały pierwsze wagony serii Lgjs598 zbudowanych specjalnie na potrzeby transportu kontenerów. Ten wagon wszystkim zbierającym tabor w wielkości TT powinien być znany. Jego model produkowany jest przez ROCO.
Tym razem przyjrzymy się innej wyspecjalizowanej platformie do transportu kontenerów. Platformy dwuosiowe serii Lgs579 powstały w latach 1996-97, jako modernizacja wagonów serii Lgjs575.
Wobec tego faktyczna historia tych wagonów zaczyna się w 1970 roku. Wówczas to firmy Lüttgens oraz Talbot wyprodukowały pierwsze platformy serii Lgjs575. Powstało ich 701 sztuk. W latach 1973-80 firmy Graaff, Lüttgens, MAN, Orenstein & Koppel AG (O&K), Röchling oraz Waggon Union (WU) wyprodukowały 1350 sztuk wagonów Lgjs575.1 z nieco zmienionym układem hamulcowym.
Wagony te mierzyły 14,8 metra długości całkowitej, długość ładowna wynosiła 12,3 metra. Rozstaw osi wynosi 9 metrów. Podłoga wagonu znajduje się na wysokości 1,18m nad główką szyny. Wszystkie wagony z serii Lgjs575 i Lgjs575.1 zostały wycofane do roku 1999.
Część z wycofywanych wagonów serii Lgjs575 została przeznaczona do przebudowy. Modernizację przeprowadzono w DB Werk Zwickau w latach 1996-97. Zmodernizowano w ten sposób koło 230 wagonów. Po przebudowie wagony otrzymały nowe oznaczenie jako Lgs579.
Platforma może służyć do transportu jednego kontenera typu 1A (40”) lub 1C (20”) lub 2 kontenerów typu 1C.
Podczas przebudowy zmodernizowano czołownice wagonów, co pozwoliło skrócić długość wagonu o 580mm z każdej strony. Przy zachowaniu dotychczasowej długości powierzchni ładownej dwunastu metrów.
Platforma jest dwuosiowym wagonem o rozstawie osi 9 metrów. Prędkość dopuszczalna wagonu wynosi 120km/h. Ładowność wagonu wynosi 30 ton. Masa wagonu próżnego 11,4 tony. Wyposażone są w hamulec systemu Knorra – KE z ustawieniami jako towarowy lub osobowy, z samoczynnym dopasowaniem siły hamowania do obciążenia (KE-GP-A). Najmniejszy dopuszczalny promień łuku, po jakim może poruszać się ta platforma wynosi 35 metrów. Platformy spełniają wymogi umowy RIV i mogą być stosowane w ruchu międzynarodowym. Przebudowane wagony otrzymały zakres numerów od 21 80 442 5 000 do 442 5 237.

Model

Być może dla części osób zbierających tabor w TT będzie to dość trudne do przyjęcia, ale w opisie modelu skupimy się wyłącznie na wagonie. Kontery nie są częścią wagonu, lecz ładunkiem, który niekoniecznie musi się znaleźć na wagonie podczas jazdy. Kontenery różnych producentów będą omówione oddzielnie. Jest to bowiem bardzo ciekawy temat wart szerszego opracowania, które jest obecnie przygotowywane.
Warto pamiętać, że modele produkowane w TT są wykonane jako wersja „Hobby” co oznacza pewne uproszczenie konstrukcji modelu, poprzez rezygnację z niektórych szczegółów. Wagon nie posiada żadnych części do dodatkowego montażu. Warto zwrócić również uwagę, na ładunek, czyli kontenery. Jeśli mają imitować te ze ścianami wykonanymi z blachy falistej to należy się spodziewać nadruku na płaskiej ścianie.

Wymiary

	1:1	1:120	PIKO
Długość całkowita	13640	113,67	113,50
Rozstaw osi	9000	75,00	75,00
Długość ładowna	12400	103,33	101,20
Szerokość			22,80
Wysokość podłogi	1180	9,83	9,60

Model posiada tak samo jak oryginał pięć rzędów gniazd przystosowanych do mocowania jednego kontenera typu 1A (40′), albo jednego lub też dwóch kontenerów typu 1C (20′). W gniazdach znajdują się otwory o średnicy 0,7mm i głębokości 2,1mm.

W modelarstwie kolejowym kwestię unifikacji kontenerów podejmuje norma NEM380, która w wielkości TT wymaga rozstawu gniazd na długość dla kontenerów typu 1C w odległości 48,8mm, tymczasem wagon i kontenery ROCO, mają gniazda o rozstawie 49,55mm. Na szerokość norma NEM380 wymaga rozstawu 18,8mm, podczas gdy ROCO posiada 19,45mm. Ta sama norma definiuje rozmiar gniazd w wagonach. Powinny one posiadać średnicę minimum 0,8mm oraz głębokość powyżej 0,8mm. W przypadku platformy PIKO średnica 0,7mm jest zbyt mała, natomiast głębokość spełnia warunki normy.
W efekcie kontenery BTTB i Tilliga, które w zależności od typu kontenera posiadają trzpienie o rozstawie na długość między 47,7mm a 48,09mm oraz na szerokość między 17,4mm a 18,23mm nie dają się dopasować do gniazd w wagonie. Kontenery typu 1A produkowane przez PSK nie posiadają trzpieni i w związku z tym nie dają się trwale ustawić na omawianym modelu wagonu platformy.

Wagon PIKO wyposażony został w mechanizm kinematyki krótkiego sprzęgu zgodny z normami NEM352 (mechanizm kinematyki krótkiego sprzęgu), NEM358 (gniazdo). Model wyposażony jest w klasyczne sprzęgi, jednak istnieje możliwość zamontowania sprzęgów zgodnych z NEM359.

Długość platformy – 113,50mm ma dość znaczny wpływ na poruszanie się modelu po łukach. Odległość od krawędzi buforu od osi mierzy 19,25mm. Ma to wpływ na zachowanie się wagonu w ostrych łukach, gdyż zmusza mechanizm kinematyki do pracy w warunkach granicznych, co może prowadzić do wyprzęgania się wagonu, niezależnie od rodzaju zastosowanych sprzęgów. Problem ten może występować przy pchaniu wagonu na łukach ostrzejszych niż 310mm (producent zaleca jazdę po łukach o minimalnym promieniu 287mm). Na przykład podczas przejeżdżania rozjazdów produkowanych kiedyś przez Zeuke a następnie BTTB. Szczególnie jest odczuwalny w sytuacji przebywania dwóch ostrych łuków przeciwstawnych, bez prostego odcinka przejściowego. Nie obserwowano tego zjawiska w sytuacji, gdy wagon był ciągnięty przez łuk.

Masa wagonu próżnego zabezpiecza go przed wykolejeniem podczas jazdy po łuku. Warto przypomnieć, że jest to mankament występujący w modelu wagonu Lgjs 598, produkowanym przez ROCO.

Model PIKO w składzie pociągu

Wagony serii Lgs579 można napotkać w ruchu od roku 1996. Wydawałoby się, że najbardziej naturalnym towarzystwem mogą być platformy serii Lgjs 598 produkowane przez ROCO. Jest jednak problem, gdyż wagony te wycofano z ruchu do roku 1997. Szansa na spotkanie ich w jednym składzie z Lgs579 jest wobec tego nikła.
Data produkcji ogranicza również ilość wersji modelu do tych, które będą przedstawiać model zgodny z malowaniem i oznaczeniami stosowanymi przez koleje niemieckie po roku 1996. Dlatego też dalekie od prawdy są też próby nanoszenia na ten model oznaczeń stosowanych dla wagonu typu Lgjs575, który posłużył jako baza do zbudowania platform Lgs579. Różnią się one bowiem od siebie sposobem wykonania czołownic i w związku z tym również długością. Podobnie fikcyjne są oznaczenia np. kolei wschodnioniemieckich – DR z datą rewizji z lat 70. XX wieku, gdy fabryki opuszczały wagony Lgjs575, a o ich modernizacji do typu Lgs579 nikt jeszcze długo nie myślał.

Podsumowując – model platformy Lgs579 jest ciekawą propozycją dla osób poszukujących taboru z epok modelarskich V i VI. Mimo pewnych uproszczeń dobrze oddaje wygląd oryginału, nie powinien sprawiać problemów w ruchu pociągów na makiecie tak ładowny, jak również próżny.

Wersje wagonu

Nr. kat.

47700 – DB Cargo Ep. V  – 21 80 442 5 216-9 rev. 14.07.99 – 1 kontener P&O (1A) (2010r).

47702 – DB Cargo Ep. V   – 1 kontener Hapag-Lloyd (1A) (2010r)

47701 – DB AG Ep. V  – 21 80 442 5 020-5 – 2 kontenery NYK (1C) (2011r).47703 – SBB  Ep. V – 2 kontenery Post (1C) (2011r).

47704 – DB Cargo Ep. V   – 1 kontener Safmarine (1A) (2011r)

47705 – DR  Ep. IV – 2 kontenery Deutrans (1C) (2011r).

47706 – NS Ep. VI   – Lgns 583 – 21 84 443 5 321-1 1-  kontener NSC (1A) (2012r)

47707 – DB AG Ep. V  – 21 08 44-25 111-2 – 2 kontenery Hamburger Süd (1C) (2012r).

47708 – DB AG Ep. VI  – 21 80 442 5 097-3 – 2 kontenery Wiebe (1C) (2012)

47709 – DB AG Ep. VI  – 21 80 442 5 226-8 – 2 kontenery DHL (1C) (2012)

47710 – DR  Ep. IV – 50 50 09-10 701-0 rev 17.7.74 2 kontenery DSR (1C) (2013r).

47711 – DB AG Ep. VI – 2 kontenery „MAGELLAN” (1C) (2013)

47712 – ÖBB Ep. V   – 1 kontener Gebrüder Weiss (1A) (2013r)

47713 – DB AG Ep. V   – 1 kontener Finncarriers (1A) (2013r)

47714 – DR  Ep. IV – 50 50 09-10 709-3 rev 29.10.70 – 2 kontenery Kühlcontainer (1C) (2014r).

47715 – DR  Ep. IV – 50 50 09-10 706-9 rev 12.7.74 – 2 kontenery Deutrans (1C) (2014r).

47716 – ČD Ep. IV  – 2 kontenery Intrans (1C) (2014r).

47717 – DR  Ep. IV – 2 kontenery Dr Container (1C) (2015r).

47718 – DB AG Ep. VI   – 1 kontener Hapag-Lloyd (1A) (2015r)

47719 – DB AG Ep. VI – 1 kontener PIL (1A) (2016r)

47720 – DB AG Ep. VI – 2 kontenery Maersk (1C) (2018)

47721 – DR  Ep. IV – 2 kontenery DR (1C) (2018)

47722 – DR  Ep. IV – 1 kontener Simson (1A) (od 08.2020)

72401 – DR IV – 50 50 09-10 705-1 rev 27.10.70 – 2 kontenery Kühl-Containern M (1C) (2012r dla Spiele Max)

Kursywą opisane są modele fikcyjne z okresu przed 1996-97  rokiem.