Realistyczna makieta to nie tylko tory i pociągi, ale również całe otoczenie: zieleń domy, drogi. Jak jest droga to na niej przydałby się samochód. Czasem może być i taki samochód, który nawet po bezdrożu przejedzie – czyli Praga V3S. Ta ubiegłoroczna nowość w wielkości TT jest zasługą znanej od bardzo wielu lat czeskiej marki Igra Model s.r.o. produkującej zabawki i modele, dotychczas głównie w H0.
Historia oryginału
Pojazd został zaprojektowany w bardzo krótkim czasie – w ciągu 4 miesięcy. Był konstrukcją czechosłowacką inspirowaną konstrukcjami radzieckiego samochodu ZIS oraz amerykańskim Studebaker-em US6.
Samochód opracowano korzystając z doświadczeń jakie zebrano podczas prób prototypu pojazdu V3T oraz dostosowując części z Tatry 111. Z tego samochodu wywodził się zmodyfikowany na potrzeby nowego samochodu silnik wysokoprężny chłodzony powietrzem T 912-1. Był on faktycznie połową silnika V12 z Tatry. Pojemność skokowa silnika to 7412 cm³, moc 98 KM (73 kW) przy 2000 obr/min. Wadą była duża głośność jednostki napędowej. Zaletą odporność na warunki atmosferyczne. Tu należy wspomnieć możliwość pracy w szczególnie ekstremalnie dużym zakresie temperatur otoczenia.
Zastosowano portalowe mosty z przekładniami zwolnicowymi. Wszystkie koła samochodu były napędzane. Do przeniesienia napędu wykorzystano skrzynię biegów o układzie 4+1, oraz reduktor pozwalający na zmianę biegów pomiędzy układem drogowym a terenowym. Przez reduktor obsługiwana była również wciągarka. Wadą pojazdu była związana z konstrukcją niska prędkość maksymalna wynosząca 60km/h.
Dużą zaletą pojazdu był układ osi skrajnych pozwalający na poruszanie się po stromych zjazdach i podjazdach.
Nieco później uruchomiono produkcję Pragi S5T. Był to pojazd o gorszych właściwościach terenowych, za to szybszy i z większą ładownością niż wersja terenowa.
Jak wspomniano na samym początku produkcję Pragi uruchomiono w 1953 roku.
W Czechosłowacji była nazywana popularnie: ventra, vétřieska, vejtřaska, VSka lub Vejda.
Produkcję uruchomiono w 1953 roku w zakładach AZKG, n.p. Praha. W 1960 roku montaż samochodów Praga V3S przeniesiono do zakładów AVIA. Praga od tego czasu skupiła się na produkcji podzespołów na potrzeby motoryzacji. AVIA produkowała Pragi do lat 80., gdy produkcję tych samochodów przejęły Bratislavské automobilové závody (BAZ). Pojazd był produkowany do 1990 roku. W latach 1953-90 wyprodukowano ponad 130 tysięcy pojazdów. Tuż przed końcem produkcji powstała zmodernizowana wersja Praga V3S M2. W zmodernizowanym pojeździe zwiększono pojemność skokową do 8100 cm³ i moc do 80,9 kW. Podniesiono prędkość maksymalną do 75 km/godz, wyciszono nieco kabinę kierowcy,, zwiększono ładowność i długość przestrzeni ładunkowej. Jednak te zmiany wprowadzono zbyt późno i po kilku miesiącach zakończono produkcję po 37 latach.
Na podwoziu Pragi powstało podwójne, szybkostrzelne 30 mm samobieżne działo przeciwlotnicze Praga PLDvK 53/59, nazywane potocznie „Jaszczurką”.
Oprócz wersji wojskowych – klasycznej skrzyniowej oraz różnych specjalistycznych montowano między innymi na samochodzie Praga V3S żuraw budowlany ČKD Slany AD 080.
Samochody Praga V3S można było spotkać również w Polsce. Często ich miejscem pracy była transport drewna (szczególnie dłużycy) z miejsc wycinki.
Porównanie wymiarów oryginału i modelu
|
wymiary w [mm] |
skala 1:1 | skala 1:120 | wielkość TT |
|
Długość całkowita |
6910 |
57,58 |
57,26 |
|
Wysokość kabina/plandeka |
2510/2920 |
20,92/24,33 |
21,80/23,15 |
|
Rozstaw osi |
3580 + 1120 |
29,83+9,33 |
29,60+9,92 |
|
Długość skrzyni ładunkowej |
4010 |
33,42 |
34,24 |
|
Szerokość skrzyni ładunkowej |
2180 |
18,17 |
19,40 |
Model w wielkości TT
Do naszego testu trafił model Pragi V3S nr kat. 66708002 wyposażony w skrzynię ładunkową z plandeką w wersji przeznaczonej dla wojska.
Model w porównaniu z oryginałem wizualnie zachowuje proporcje. Jak widać z powyższej tabeli stosunkowo nieźle udało się zachować wymiary. Jedynie skrzynia ładunkowa jest nieco przeskalowana jednak nie wpływa to na zachowanie proporcji pojazdu.
W przypadku pojazdu gdzie skrzynia ładunkowa jest wyposażona w opończę rozczarowuje, że jest ona zamontowana na stałe razem z burtą od strony kabiny kierowcy i nie da się jej zdemontować, tak jak na przykład w samochodzie IFA W-50 z firmy SES.
Samochód posiada bardzo szczegółowo odwzorowaną kabinę, skrzynię ładunkową i podwozie, włącznie z wałami przenoszącymi napęd na poszczególne osie.
Model posiada ruchome osie. Koła wykonano z dwóch elementów. Oddzielnym elementem jest każda opona.
Do modelu dołączono dodatkowe wyposażenie do samodzielnego montażu.
W zestawie znajduje się lusterko montowane po stronie kierowcy i osłony reflektorów.
W zestawie są też osłony reflektorów montowane na zderzaku przednim wraz z spornikami mocującymi je do błotników.,
W zestawie są również skrajniki montowane na brzegach przedniego zderzaka.
Testowany model nie był niestety wyposażony w instrukcję montażu tych elementów co może być pewnym utrudnieniem dla mniej dociekliwych modelarzy.
Dodatkowe elementy są odlewami z tworzywa.. Wydaje się, że lepiej prezentowałyby się te części, gdyby wykonane zostały w technice fototrawienia.
Model jest wykonany dokładnie, bez widocznych śladów odlewania poszczególnych elementów, czy klejenia. Sposób wykonania modelu dobre zachowanie proporcji powoduje, że model Pragi V3S będzie się dobrze prezentował na makiecie.
Miejmy nadzieję, że producent zaproponuje kolejne wersje pojazdu takie jak np. samochód do transportu dłużycy, czy żuraw budowlany ČKD AD 080.
Dostępne wersje samochodu Praga V3S w wielkości TT
66708001 – Praga V3S – wojskowy – skrzyniowy
66708002 – Praga V3S – wojskowy – skrzyniowy z plandeką
66708003 – Praga V3S – wojskowy – nadwozie specjalne wersja 1
66708004 – Praga V3S – wojskowy – nadwozie specjalne wersja 2
66708005 – Praga V3S – wojskowy – nadwozie specjalne wersja 3
66708006 – Praga V3S – cywilny – skrzyniowy
66708007 – Praga V3S – cywilny – skrzyniowy z plandeką
66708008 – Praga V3S – cywilny – nadwozie specjalne